Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do 31 marca 2021 r. trwają otwarte, społeczne konsultacje pomysłu, by lepiej chronić opuszczone groby i cmentarze
• Chodzi w nim też o to, by nikt w dobrej wierze nie kupił sobie ziemi, która choć formalnie cmentarzem nie jest, kryje w sobie ludzkie kości
• Twoja opinia się liczy. Celem jest przygotowanie obywatelskiego projektu ustawy

Każdy z nas odwiedzając groby bliskich mu osób widział miejsca, na których wyraźnie odcisnął się ząb czasu. Groby ludzi, których potomkowie dawno przenieśli się w inne miejsce na ziemi, groby tych, o których nikt już się nie upomni. Groby wyznawców religii mniejszościowych, groby niewierzących… Są też w Polsce całe cmentarze, o których niewielu pamięta. Miejsca te nie zawsze są też odpowiednio chronione prawem. Ich właścicielami, w zasadzie bez większych przeszkód, mogą stać się osoby prywatne.

Problemem tym zajęła się grupa społeczników, którzy przez wiele miesięcy współpracowali z Biurem Rzecznika Praw obywatelskich. Teraz przedstawiają efekt tych prac. Biuru RPO pozostaje tylko o tym poinformować i zachęcić wszystkich do wzięcia udziału w konsultacjach.

Czego dotyczą konsultacje?

Czy ktoś chciałby kupić ziemię wiedząc, że pod nią są prochy i kości ludzi? Jako miejsce wypoczynku pewnie niewielu. Ci więc powinni móc uzyskać taką informację, nim kupią wymarzoną działkę. Ale jeśli lokalizacja staje się atrakcyjna, może warto postawić tam parking, galerię handlową, plac zabaw? Dziś można kupić stary cmentarz i spychaczem usunąć z niego nagrobki lub szczątki ludzi tam pochowanych.

Przeciwko takiemu właśnie traktowaniu miejsc pochówku powstała Inicjatywa Społeczna (Nie)zapomniane cmentarze. Jej członkowie widząc ogromny problem z niewystarczającą ochroną cmentarzy przygotowali tezy, które mogłyby strać się podstawą do projektu nowej ustawy o cmentarzach i pochówkach.

Czyje zdanie się liczy?

Na społecznym portalu MamZdanie uruchomili konsultacje społeczne, by poznać punkty widzenia różnych grup interesów: samorządów, związków wyznaniowych, przedsiębiorców, zaangażowanych obywateli. To ważne, by powstające prawo odpowiadało potrzebom szerokiej grupy, a jednocześnie zabezpieczało odpowiednio groby tych, którzy nie mogą się już wypowiedzieć. Bo przecież prędzej czy później dosięgnie to każdego.

Istotnym założeniem członków inicjatywy jest także wprowadzenie cmentarzy ekologicznych. W przypadku takich cmentarzy funkcje nagrobków pełnią oznaczenia, które nie ingerują w krajobraz, np. krzewy, drzewa, naturalne kamienie.

Innym pomysłem oddanym do konsultacji jest wprowadzenie do listy możliwych form pochówku praktyki rozsypania prochów na terenie prywatnym i publicznym (samorządowym, państwowym) pod warunkiem uzyskania zgody właściciela i spełnienia określonych wymagań.

Jak wziąć udział w konsultacjach?

Żeby wziąć udział w konsultacjach wystarczy wejść na stronę www.mamzdanie.org.pl i zamieścić komentarz.  Są tam również pytania, które mogą pomóc w sformułowaniu opinii. Autorzy inicjatywy czekają na uwagi do końca marca 2021 r.

Uwaga, w zakładce „Treść Konsultacji” (pod składem grupy społecznej) są dodatkowe informacje i istota pomysłu.

W zakładce „Komentarze” można wpisywać swoje uwagi (po uprzednim założeniu tam konta). Komentarze będą widoczne dla innych.

Po zakończeniu konsultacji organizatorzy podsumują je i odniosą się do zgłoszonych uwag.