Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Minister Sprawiedliwości udzielił odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 1 grudnia 2015 r., w którym Rzecznik wskazał na brak możliwości przedłużenia terminu na złożenie apelacji w sprawach karnych szczególnie skomplikowanych i obszernych, co może naruszać konstytucyjnie chronione prawo do obrony.

Minister Sprawiedliwości przyznał, że w pojedynczych przypadkach może zaistnieć problem z obowiązkiem dochowania przez strony ustawowego terminu zawitego do wniesienia apelacji. Jednak, mimo tego, obecnie nie planuje się zmian legislacyjnych w tej kwestii.

Minister po pierwsze podkreślił, że uprawnienie prezesa sądu do przedłużenia terminu do sporządzenia uzasadnienia na czas oznaczony jest czynnością extraordynaryjną, której podstawą może być jedynie zawiłość sprawy. Po drugie wskazał, że zakres sądowego uzasadnienia w sposób znaczący różni się od zakresu apelacji stron. Uzasadnienie powinno zawierać wskazanie faktów, jakie sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione (z wyjaśnieniem, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych). Powinno również zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku i okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a zwłaszcza przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, środków zabezpieczających oraz przy innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku.

Minister Sprawiedliwości podkreślił jednocześnie, że w większości spraw odwołujący się nie skarżą wyroku w całości, co oznacza, że nakład pracy redakcyjnej odwołujących się przy sporządzeniu apelacji jest co do zasady zdecydowanie mniejszy od nakładu pracy redakcyjnej sądu potrzebnego do sporządzenia uzasadnienia do wyroku. Zdaniem Ministra powyższa konkluzja implikuje jednocześnie stwierdzenie, że również czas potrzebny na sporządzenie apelacji jest co do zasady krótszy niż w przypadku czasu potrzebnego na sporządzenie uzasadnienia wyroku przez sąd.

Minister Sprawiedliwości jedynie na marginesie wskazał, że pośrednio za pozostawieniem analizowanych przepisów w niezmienionym kształcie przemawia brak obiektywnych narzędzi, które pozwoliłby przyjąć inny, teoretycznie korzystniejszy dla stron termin do wniesienia apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji.

Sprawa nadal pozostaje w zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich.