Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Z najwyższą troską muszę stwierdzić, że poziom wielu wystąpień publicznych w naszym kraju osiąga stan wojny politycznej i kulturowej. Padają słowa i określenia naruszające ludzką godność, dzielące obywateli na różne kategorie. Ich celem wydaje się być wyłącznie upokorzenie innych, napuszczanie ludzi na siebie. Kurczy się za to przestrzeń dla dialogu, dla dobra wspólnego, rozwiązywania ponad podziałami problemów obywateli.

W swoim czasie padło stwierdzenie, że istnieje „gorszy sort Polaków”. Teraz usłyszeliśmy słowa o „najgorszej części wyborców”. Autorami tych wypowiedzi są Jarosław Kaczyński i Bronisław Komorowski, wybitni polscy politycy, którzy dla wielu osób stanowią autorytet i wzór do naśladowania. Tym bardziej jest mi przykro, że zdecydowanie nie mogę się zgodzić z ich opiniami i takim dzieleniem obywateli.

Wolałbym, żeby punktem wyjścia dla osób występujących publicznie w naszym kraju było stwierdzenie, że „wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi”, i że wszyscy Polacy (wyborcy) mają takie same prawa, bez względu na poglądy polityczne, wyznanie czy położenie społeczne. Wtedy łatwiej byłoby zrezygnować z wojennej retoryki na rzecz demokratycznej debaty. I zamiast mnożyć tylko wzajemne oskarżenia – szukać przestrzeni do rozmowy, do znajdywania wspólnych wartości, odbudowy autorytetów. Bo potrzebuje tego każda wspólnota, każde państwo i każde społeczeństwo obywatelskie.

Po incydentach wśród demonstrantów na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie 10 maja br., apelowałem o powściągliwość do wszystkich uczestników zgromadzeń publicznych. O  unikanie mowy nienawiści  oraz  ograniczenie zachowań i gestów, które mogłyby prowokować przemoc. Dzisiaj chciałem ten apel ponowić i skierować go także do wszystkich aktorów sceny politycznej.

Wojny nie rozwiązują trwale żadnego problemu, uwypuklają tylko złe emocje i sieją destrukcję. W pewnym momencie już nie wiadomo, kto atakuje a kto się broni, kto na kim i za co się mści. Mnóstwo energii jest źle wykorzystywane. Traci na tym państwo, tracą obywatele.

W preambule naszej Konstytucji zapisane są piękne słowa: „równi w prawach i powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski”. Warto, abyśmy o nich pamiętali. Powściągliwość wszystkim nam może wyjść na dobre.