Biuletyn Informacji Publicznej RPO

O współczesnym kryzysie migracyjnym rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar mówił podczas XXI Seminarium Śląskiego, które odbywa się w Kamieniu Śląskim. Tegoroczne spotkania odbywają się pod hasłem: „Migracje i uchodźstwo w doświadczeniach śląskich, polsko-niemieckich i europejskich”. Wydarzenie potrwa do 28 października.

Dr Bodnar wygłosił referat i wziął udział w panelu dyskusyjnym zatytułowanym: „Migracja potencjałem dla współczesnej Europy?” Głos w debacie zabrali również prof. Marek Okólski i prof. Romuald Jończy.

Rzecznik przypomniał, że w ciągu ostatnich dwóch lat publiczną debatę o migracjach zdominował temat kryzysu uchodźczego, nazywanego przez niektórych kryzysem migracyjnym. - Niezależnie od tego, którą z nazw przyjąć, niewątpliwe był to jednak kryzys i to kryzys humanitarny – podkreślił Adam Bodnar. Zauważył, że według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), Europa nie doświadczyła takiej fali migracji od lat 90 – tych.

Szczególną uwagę RPO poświęcił polskim problemom migracyjnym. Przypomniał, że choć skala migracji uchodźczych do Polski w ostatnich latach nieznacznie się zmniejszała, to w tym samym czasie wzrostowi uległa liczba cudzoziemców usiłujących zalegalizować swój pobyt w Polsce w zwykłym trybie, tj. poprzez uzyskanie odpowiedniego zezwolenia pobytowego.

Rzecznik mówił też o problemach cudzoziemców próbujących przekroczyć wschodnią granicę Polski. - W Polsce, za swoisty przejaw kryzysu migracyjnego, można uznać sytuację panującą na przejściach granicznych, m.in. w Terespolu i Medyce – zaznaczał.

Od pewnego czasu do Biura RPO docierają informacje o dużej liczbie cudzoziemców, którzy bezskutecznie próbują wjechać na terytorium Polski. Według tych informacji, część spośród tych osób chce przyjechać do naszego kraju po to właśnie, aby ubiegać się tutaj o ochronę międzynarodową. Tymczasem Straż Graniczna odmawia im prawa wjazdu na terytorium Polski, wydając przy tym stosowne decyzje administracyjne. Składane podczas odprawy deklaracje o zamiarze ubiegania się o ochronę międzynarodową, które co do zasady powinny skutkować wpuszczeniem cudzoziemca do Polski i przyjęciem przez SG wniosku o ochronę, nie są jednak uwzględniane. Wizytacje przeprowadzone przez pracowników RPO wykazały, że obowiązujące przepisy prawa, dotyczące odprawy granicznej i procedury przyjęcia na granicy wniosku o wspomnianą ochronę, nie zabezpieczają w sposób wystarczający praw cudzoziemców, którzy takiej ochrony poszukują.

Dr Adam Bodnar zwrócił też uwagę na problem dotyczący cudzoziemców będących obywatelami Unii Europejskiej. Do niedawna uważało się, że zasady wjazdu i pobytu cudzoziemców – obywateli UE w Polsce są na tyle liberalne, że nie wymagają ani szczególnego zainteresowania ze strony państwa, ani nawet krytycznej analizy. - Dopiero sprawa imigrantów romskich, pochodzących z Rumunii i Bułgarii i żyjących  na koczowiskach w polskich miastach pokazała, że także obywatele Unii Europejskiej mogą napotykać prawne przeszkody w rejestracji swojego pobytu w Polsce – zauważył RPO.

Rzecznik wskazał również wyzwania, które będą wymagały podjęcia konkretnych działań w przyszłości. Wśród nich wymienił pomoc dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, kwestię integracji przez edukację i wsparcie dzieci uchodźców w szkołach oraz prowadzenie Indywidualnych Programów Integracyjnych.