Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Adwokatura musi zadbać o to, by każdy obywatel mógł skutecznie egzekwować swoje prawo do obrony, nawet w najbardziej wrażliwych sprawach na styku jednostki z państwem – mówił dr Adam Bodnar podczas konferencji „Adwokatura w obronie praw człowieka" zorganizowanej przez Komisję Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

Rzecznik wskazywał, że żyjemy w trudnych czasach, wymagających zaangażowania  i odwagi cywilnej. Dlatego warto rozmawiać z samorządem adwokackim oraz samymi adwokatami o tym, w jaki sposób mogą pozostać wierni zasadom i wartościom, na które przysięgali podczas ślubowania. Zdaniem RPO, być może pomocne byłoby opracowanie zbioru zasad etycznych, swoistego dekalogu zawodowego. Tym bardziej, że mamy w historii wyjątkowe przykłady postaw osób, które potrafiły poświęcić własne życie, kariery, a nawet indywidualne bezpieczeństwo dla dbałości o ochronę praw i wolności jednostki. Przywołał tu biografie m.in. Anieli Steinsbergowej i Macieja Dubois. RPO podkreślił również, że taki dekalog byłby bardzo pomocny w walce z wieloma przekłamaniami, stereotypami i fałszywymi mitami dotyczącymi zasad działania demokratycznego państwa prawnego oraz Konstytucji RP.

Rzecznik zaznaczył, że dbałość o standardy wolności i praw człowieka nie powinna kończyć się na Polsce. Jest niezwykle ważne – ze względu na siłę i znaczenie polskiej adwokatury – okazywanie wsparcia kolegom i koleżankom z państw niedemokratycznych, tak aby w swych staraniach nie czuli się osamotnieni i opuszczeni. W  tym celu musimy też stale podejmować dzieło popularyzacji i promocji standardów ochrony praw człowieka, zarówno tych zawartych w konstytucjach poszczególnych krajów, jak i w prawie międzynarodowym.

Adam Bodnar mówił również o służbie publicznej adwokatów. Przypomniał, że powinni przede wszystkim bronić osób najsłabszych, znajdujących się w szczególnie trudnym położeniu życiowym. Do adwokatów należy również ważna rola społecznego edukatora, ponieważ ich środowisko dysponuje wielkim potencjałem, jeśli chodzi o podnoszenie świadomości prawnej obywateli.  – Takie wszechstronne, niestandardowe działania przydałyby się szczególnie na poziomie lokalnym, gdzie – podczas spotkań regionalnych RPO w całym kraju – dostrzegam największe potrzeby. Spróbujcie być rzecznikami praw tych obywateli, ale i ich nauczycielami – podkreślił Adam Bondar.

- Niewątpliwie jesteśmy dzisiaj świadkami swoistego kryzysu adwokatury związanego z efektem procesu dzikiej reprywatyzacji i toczącej się na tym tle debaty. Co więcej, nakłada się to na bardziej ogólny kryzys zaufania do wielu organów systemu wymiaru sprawiedliwości i innych instytucji państwa. Tym większe zadanie stoi przed nami wszystkimi, także adwokaturą, aby odnaleźć się w tym trudnym czasie i walczyć o standardy etyczne i wartości demokratyczne. Od nas w dużej mierze zależy, jak w Polsce będzie kształtował się demokratyczny system, czy utrzyma się trójpodział i równowaga władz, jak bardzo obywatele zaangażują się w obronę swoich praw – podsumował RPO.