20 listopada - Międzynarodowy Dzień Pamięci Osób Transpłciowych
20 listopada to dzień upamiętniający ofiary przestępstw motywowanych transfobią, obchodzony w celu zwrócenia uwagi na skalę przemocy doświadczanej przez osoby transpłciowe.
Wyszedłem z pracy koło godziny 23.30, może przed 24.00 i był to taki ciemny zaułek, zamykałem tylne drzwi i przyszła po mnie koleżanka ze studiów, mieliśmy iść do baru obok na piwo. Zamykając te drzwi, usłyszałem, że idzie kilka osób i się zatrzymują […]I oni zaczęli zadawać nam różne pytania, w bardzo agresywny sposób pytając „Czy jesteście lesbami?”, „A właściwie to ty jesteś chłopak czy dziewczyna?” […].Podchodzili do nas coraz bliżej […] i jeden z tych chłopaków rozbił [mojej koleżance] taką butelkę od Tymbarka na głowie. Ona upadła, ja zacząłem szturchać właśnie tego mężczyznę, który jej rozbił tą butelkę. No i kopnął mnie w nogę, jakby pod kolanem, ja upadłem, uderzyłem głową o krawężnik. Tamta koleżanka wstała, dostała, uderzyli ją w twarz i od razu poszła jej krew z nosa. No i jakby, jak już leżeliśmy obydwoje, no to zaczęli nas kopać[1].
To tylko jeden z kilkudziesięciu przypadków przemocy opisanych przez uczestników badania zrealizowanego przez Kampanię Przeciw Homofobii w 2015 r. 48% osób transpłciowych uczestniczących w badaniu doświadczyło przemocy lub nękania w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W tym samym roku, jak wynika z raportu Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE , polska Policja nie odnotowała ani jednego przestępstwa motywowanego uprzedzeniami względem osób LGBT (lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe).
Przemoc doświadczana każdego dnia przez osoby transpłciowe stanowi naruszenie ich godności i prawa do bezpieczeństwa osobistego. Wszelkie jej przejawy powinny spotkać się ze stanowczą reakcją organów ścigania – Rzecznik Praw Obywatelskich kilkakrotnie apelował o nowelizację Kodeksu karnego poprzez rozszerzenie obowiązku ujawniania motywów sprawcy i surowsze karanie również za przestępstwa popełniane ze względu na tożsamość płciową ofiary.
Zwiększenie ochrony ofiar przestępstw motywowanych uprzedzeniami m.in. względem osób transpłciowych poprzez nowelizację Kodeksu karnego ponownie zalecił Polsce Komitet Praw Człowieka[2]
Zaniepokojenie rosnącą skalą mowy nienawiści i nietolerancji względem osób transpłciowych wyrażał wcześniej także Komitet Przeciwko Torturom[3]. Na szczególne narażanie na przestępstwa z nienawiści transpłciowych dzieci zwrócił Polsce uwagę Komitet Praw Dziecka w 2015 r.[4].
Wszelkie przypadki dyskryminacji i przemocy względem osób transpłciowych można zgłaszać Rzecznikowi Praw Obywatelskich, który pełni także rolę niezależnego organu do spraw równego traktowania.
[1] Cytat pochodzi z publikacji Raport o Polsce. Homofobiczne i transfobiczne przestępstwa z nienawiści a wymiar sprawiedliwości, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2016.
[2] Uwagi końcowe Komitetu Praw Człowieka z dnia 4 listopada 2016 r. pkt 16a.
[3] Uwagi końcowe Komitetu Przeciwko Torturom z dnia 23 grudnia 2013 r. pkt 25.
[4] Uwagi końcowe Komitetu Praw Dziecka z dnia 30 października 2015 r. pkt 16c.