Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur działa już 10 lat.
• W tym czasie eksperci KMPT przeprowadzili 1000 wizytacji.
• W Polsce jest ponad 2500 miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności.

18 stycznia 2018 r. mija dokładnie 10 lat od kiedy Rada Ministrów powierzyła Rzecznikowi Praw Obywatelskich funkcję Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT).

To zespół zajmujący się przeciwdziałaniem nieludzkiemu, poniżającemu traktowaniu czy karaniu, a także stosowaniu tortur w miejscach pozbawienia wolności. Takich miejsc jest w całej Polsce ponad 2 500. To m.in. domy pomocy społecznej, szpitale psychiatryczne, zakłady opiekuńczo-lecznicze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich, ośrodki dla cudzoziemców, izby wytrzeźwień, miejsca zatrzymań Policji, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, policyjne izby dziecka czy zakłady karne i areszty śledcze. Wszystkie te placówki muszą być regularnie (i niespodziewanie) kontrolowane.

W ciągu 10 lat pracownicy KMPT przeprowadzili 1000 wizytacji.

- Dzięki zebranym w tych miejscach informacjom doprowadziliśmy do wielu zmian w prawie, ale również w podejściu do osoby pozbawionej wolności. To dzięki naszej pracy m.in. osoby tymczasowo aresztowane mogą telefonicznie kontaktować się ze swoim obrońcą i rodziną, mogą korzystać ze skype, zatrzymani nieletni kontaktować się z adwokatem bez konieczności uzyskania zgody policjanta czy sądu, a więźniowe mogą się kąpać się dwa razy w tygodniu – podkreśla Justyna Lewandowska dyrektorka Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur.

- Walczymy o to, aby każdy zatrzymany natychmiast mógł skontaktować się z obrońcą, nawet z urzędu i żeby był obligatoryjnie zbadany przez lekarza, a ofiary tortur nie były osadzane w ośrodkach zamkniętych dla cudzoziemców – dodaje ekspertka KMPT.

Poza wizytacjami, pracownicy KMPT spotykają sią także z przedstawicielami wszystkich wizytowanych instytucji w ramach tzw. debat regionalnych. To okazja do tego, aby w gronie praktyków i ekspertów zastanowić się nad problemami pojawiającymi się w poszczególnych placówkach. W czasie debat regionalnych przedstawiciele KMPT chcą usłyszeć głosy szefów domów pomocy społecznej, szpitali psychiatrycznych, aresztów i zakładów karnych, policjantów. Jakie problemy z przestrzeganiem praw człowieka i poszanowaniem godności ludzkiej dostrzegają w swojej pracy? Jak sobie z nimi radzą? To też doskonała okazja, by wymienić się dobrymi praktykami.

Pierwsze spotkanie dotyczące praw osób pozbawionych wolności odbyło się w Katowicach. Następnie eksperci odwiedzili Gdańsk, Lublin, Olsztyn, Wrocław, Szczecin, Białystok, Rzeszów, Opole, Zieloną Górę, Kraków, Bydgoszcz. Najbliższa debata odbędzie się 24 stycznia w Łodzi.