Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Eksperci BRPO odpowiadają na pytania pod bezpłatnym telefonem 800 676 676. Podejmują też interwencje i wyjaśniają sytuacje sporne i wątpliwe. O tym można przeczytać tu: INTERWENCJE RPO W SPRAWIE KORONAWIRUSA

Mija termin przeglądu technicznego samochodu, konieczność wizyty na stacji kontroli pojazdów może stanowić zagrożenia dla zdrowia. Pracownik obsługi wsiada bowiem do samochodu. Czy terminy przeglądów nie powinny być przedłużone?

Ministerstwo Infrastruktury (pismo  z dnia 17 marca 2020r.) przy współpracy z środowiskiem reprezentującym stacje kontroli pojazdów, m.in. Instytutem Transportu Samochodowego (ITS) i Polską Izbą Stacji Kontroli Pojazdów (PISKP), przygotowało „wykaz dobrych praktyk” zapobiegania, przeciwdziałania oraz ograniczenia ryzyka zakażenia dla klientów stacji a także pracowników i przedsiębiorców.

Ministerstwo proponuje, by podczas kontroli pojazdów :

1. ograniczyć do minimum kontakt użytkownika pojazdu z diagnostą.
2. jeśli to możliwe, użytkownik pojazdu powinien w nim pozostać i wykonywać polecenia diagnosty związane z wykonywaniem badania.
3. w miarę możliwości opłaty za badania techniczne powinny być wnoszone w formie bezgotówkowej.
4. jeśli kilku użytkowników czeka na badanie techniczne, powinni zostać w swoim pojeździe.
5. Jeśli zostanie zaobserwowany zły lub podejrzany stan zdrowia, należy  postępować zgodnie z wytycznymi Ministra Zdrowia (https://www.gov.pl/web/zdrowie) i Głównego Inspektora Sanitarnego (https://gis.gov.pl/). 

Ministerstwo wskazuje również, że to pracodawca powinien zapewnić i zorganizować takie warunki pracy, aby były one bezpieczne dla pracowników, uwzględniając zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego podawane na ww. stronach internetowych GIS i MZ. Należy mieć jednak na uwadze, że sytuacja może ulec  radykalnie zmianie.

Dlaczego osoby wykonujące pracę w siedzibie firmy mogą się gromadzić, a jego znajomi zostali ukarani z udział w grillu na działce ?

Zakaz przemieszczania się oraz gromadzenia się wprowadzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. dotyczy wszystkich sytuacji życiowych za wyjątkiem

• czynności zawodowych lub zadań służbowych,
• zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej oraz zakupu towarów i usług z tym związanych.

Intencją normodawcy było ograniczenie możliwości gromadzenia się i wychodzenia z domu do niezbędnego minimum po to, aby zapobiec zarażaniu się wirusem. Udział w grillu na działce przeczy tym intencjom. Zgodnie z rozporządzeniem również w pracy wymagane jest zachowanie niezbędnych rygorów dotyczących dystansu pomiędzy pracownikami oraz stosowania środków ochronnych (rękawiczki) i płynów dezynfekcyjnych.

Czy „trzynasta emerytura” podlega zajęciu komorniczemu?

Nie. Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów  „z kwoty dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.”

Czy właścicielka domu jednorodzinnego może wynająć pokój osobie, która niedawno opuściła zakład karny i nie ma pewności, czy jest zdrowa? Pyta najemczyni innego pokoju w tym samym budynku.

To zależy od tego, jaki to najem. Jeśli na kilka dni, to nie może – bo prowadzenie usług hotelarskich jest czasowo ograniczone. Ale jeśli na dłużej – to już tak.

Z ogólnych zasad prawa wynika, że właściciel domu ma przewidziane przez Kodeks Cywilny pełne i ogólne prawo do dysponowania swoim majątkiem. Z zasady swobody umów wynika zaś, że treść umowy zależy do woli stron może obejmować najem lokalu - nawet osobie, która niedawno opuściła zakład karny i nie ma pewności czy jest zdrowa. Niemiej jednak podczas trwania stanu epidemii rząd zdecydował o ograniczeniu niektórych swobód gospodarczych.

W stanie epidemii uprawnienia właścicielskie i swoboda zawierania umów została ograniczona początkowo przez rozporządzenia Ministra Zdrowia, a następnie przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, którego § 8. Ust 1. Pkt 1, lit. k stanowi: „W okresie, o którym mowa, ustanawia się czasowe ograniczenie (w § 2 ust. 1): prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty, działalności: (…) k) związanej z prowadzeniem usług hotelarskich w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 238).

Zatem należy mieć na uwadze, czy najem pokoju dotyczy najmu długoterminowego – dopuszczalnego, czy najmu krótkoterminowego, na zasadzie podobnej do działalności hotelarskiej, który to najem został zakazany czasowo.

Jednakże od tego zakazu zostały ustanowione pewne wyjątki, o których stanowi § 9. ust. 1. pkt 2):

„pkt 1 lit. k, polegają na całkowitym zakazie, w okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r., prowadzenia działalności, z wyłączeniem realizacji usług polegających na zapewnieniu miejsca zakwaterowania dla osób:

1. objętych kwarantanną lub izolacją,
2. wykonujących zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295),
3. w związku z wykonywaniem przez nie czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej;”.

Czy jest szansa na szybsze odzyskanie prawa jazdy od starostwa (przekroczenie prędkości), by móc podjąć społeczną pracę przy zwalczaniu epidemii?

Niestety, nie ma takiej możliwości.

Zatrzymanie i zwrot prawa jazdy regulują przepisy art. 102 ustawy  z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. 2019.341 tj. z późn. zm. ), który nie został zmieniony przy okazji uchwalania ustaw związanych z walką z epidemią.

Można zatem rozważyć podjęcie takich działań w ramach wolontariatu, która nie wymagają uprawnień do kierowania pojazdami.

Pan (lat 50+) pracował jako spawacz, obecnie zarejestrowany jako bezrobotny. Pyta czy bezrobotni otrzymają także jakieś wsparcie finansowe od rządu.

Osoby zarejestrowane jako bezrobotne, bez prawa do zasiłku, nie zostały objęte dodatkową pomocą finansową państwa, w związku z ogłoszeniem stanu epidemii.