Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IX.517.1642.2020

Wystąpienie do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zasad realizacji widzeń w jednostkach penitencjarnych.

W Biurze RPO dokonano przeglądu informacji dotyczących obecnych zasad realizacji widzeń, zawartych na stronach trzydziestu wybranych jednostek penitencjarnych. Analiza ta wykazała, iż w części jednostek penitencjarnych zdecydowano o utrzymaniu niektórych praktyk podejmowanych w związku z zagrożeniem epidemicznym, mimo notowanego spadku zachorowań i hospitalizacji, a także rosnącej populacji osób zaszczepionych przeciwko COVID-19. Niektóre z nich pozostają wręcz w sprzeczności z przekazanymi przez Rzecznika Praw Obywatelskich rekomendacjami. Należą do nich: realizacja widzeń przy stolikach przedzielonych zasłoną z pleksi uniemożliwiającą bezpośredni kontakt, pozbawienie prawa do widzeń osadzonych przebywających w celach przejściowych oraz osadzonych nowoprzyjętych, w okresie 10 dni od przyjęcia, brak możliwości realizacji dodatkowego widzenia z dzieckiem zgodnie z prawem osadzonych rodziców wynikającym z art. 105a § 3 k.k.w., zawężenie kręgu osób uprawnionych do widzenia ze skazanym poprzez udzielanie widzeń wyłączenie najbliższym członkom rodziny, niekiedy enumeratywnie wymienionym w sposób węższy nawet, niż przewiduje to definicja osoby najbliższej zawarta w art. 115 § 11 k.k. oraz ograniczenie częstotliwości odbywania widzeń do trzech w miesiącu w zakładzie

karnym typu otwartego.

Ponadto, RPO zwrócił uwagę na dodatkowe kwestie, prezentowane jako aktualnie obowiązujące na stronach przeważającej większości analizowanych jednostek: zamknięte pozostają kąciki do zabaw z dziećmi w salach widzeń, obowiązują zakazy łączenia widzeń w myśl art. 90 pkt 6 k.k.w. i art. 91 pkt 8 k.k.w. oraz realizacji widzeń w formie przyznanej nagrody bądź ulgi, zabrania się osadzonym przekazania upominku osobom odwiedzającym, uczestnicy widzenia zobowiązani są do noszenia maseczki oraz rękawiczek, w czasie widzenia osadzeni występują wyłącznie w odzieży skarbowej.

Poprawa sytuacji epidemiologicznej obserwowana w pierwszym kwartale 2022 r. każe Rzecznikowi raz jeszcze wnioskować o przyjęcie takich procedur funkcjonowania jednostek penitencjarnych, które sprzyjałby podtrzymywaniu kontaktu osadzonych ze światem zewnętrznym, także poprzez realizowanie przepustek i zezwoleń skutkujących pobytem skazanego poza terenem zakładu karnego oraz wykorzystaniu nagród, które od tak długiego czasu nie są realizowane. Podkreślenia wymaga, że realizacja przyznanej nagrody stanowi uprawnienie osadzonego, a słabnące zagrożenie epidemiczne nie stanowi już tak znaczącej i bezsprzecznej przeszkody, jak dotychczas.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się z prośbą o wskazanie, czy informacje prezentowane na stronach internetowych jednostek penitencjarnych są aktualne oraz o uzasadnienie konieczności ich utrzymywania.