Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IX.517.3085.2016

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie konieczności zmiany obowiązujących przepisów w zakresie postępowania ze sprawcami przemocy wobec kobiet i przemocy w rodzinie.

Wystąpieniem z dnia 4 października 2017 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się o zmianę obowiązujących przepisów w zakresie postępowania ze sprawcami przemocy wobec kobiet i przemocy w rodzinie. Mając na uwadze w szczególności wyniki badań ewaluacyjnych, wskazujące na pozytywne efekty udziału sprawców w programach korekcyjno-edukacyjnych ukierunkowanych na eliminację zachowań przemocowych, Rzecznik wnioskował o wprowadzenie rozwiązań legislacyjnych pozwalających na rozszerzenie stosowania obowiązku uczestnictwa sprawców przemocy w tych programach.

W odpowiedzi Rzecznik otrzymał wówczas informację, iż w resorcie sprawiedliwości trwają prace nad nowelizacją Kodeksu karnego, które mają także na celu skuteczną walkę z przemocą wobec kobiet oraz ograniczenie zjawiska przemocy w rodzinie, jednak na ówczesnym etapie nie było możliwe wskazanie, jakie ostatecznie rozwiązania zostaną przyjęte. Niestety, do chwili obecnej zmiany w zakresie postulowanym przez Rzecznika nie nastąpiły. Jednocześnie analiza danych statystycznych przedstawionych w Sprawozdaniu z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za 2020 r. pokazuje, że wskaźniki obrazujące poziom realizacji programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc systematycznie spadają.

Tymczasem obowiązujące przepisy przewidują stosowanie oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych tylko do tych sprawców, wobec których zastosowano w postępowaniu karnym środki o charakterze probacyjnym, przy czym orzekanie przez sąd tego obowiązku jest fakultatywne. Takie ujęcie przepisów pozwala na uniknięcie poddania się oddziaływaniom korekcyjnym przez sprawców najbardziej poważnych przestępstw, co do których sąd uznał, że środek probacyjny nie będzie wystarczający i orzekł bezwzględną karę pozbawienia wolności. W swoim wystąpieniu Rzecznik postulował obligatoryjne kierowanie przez sąd do uczestnictwa w programach korekcyjnoedukacyjnych wszystkich sprawców przemocy w rodzinie, zarówno tych, wobec których zastosowano środki probacyjne, jak i tych, którzy zostali skazani na bezwzględną karę pozbawienia wolności.

Mając to na uwadze, RPO zwrócił się do Ministra z prośbą o powiadomienie, czy prace legislacyjne, o których informowano Rzecznika w piśmie z 2018 r. są w dalszym ciągu prowadzone, a jeśli tak, to jaki jest stan ich zaawansowania.