Wystąpienie Zespołu do spraw Wykonywania Kar.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia i Ministra Sprawiedliwości w sprawie funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie z dnia 2018-12-03
IX.517.2568.2018
Wystąpienie do Ministra Zdrowia i Ministra Sprawiedliwości w sprawie funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie.
Okres 5 lat stosowania ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (dalej jako: ustawa), pozwala stwierdzić, że wymaga ona nowelizacji, a sama koncepcja funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie (dalej jako: Ośrodek lub KOZZD) musi zostać poddana weryfikacji.
W tym kontekście Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił Ministrom notatkę z funkcjonowania analogicznego miejsca dla osób uznanych za niebezpieczne dla społeczeństwa w Rosdorf w Niemczech, gdzie pracownicy Biura RPO przeprowadzili wizytę studyjną. Porównanie polskiej i niemieckiej placówki pozwala dostrzec zasadnicze różnice i ułatwi dalsze rozmowy na temat filozofii funkcjonowania tego rodzaju miejsc długoterminowej bądź wręcz dożywotniej izolacji od społeczeństwa. Notatka ta może także posłużyć jako inspiracja do zmian legislacyjnych ustawy.
Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z prośbą o informację, czy i w jakim zakresie w resorcie trwają prace nad nowelizacją przedmiotowej ustawy oraz czy resort sprawiedliwości analizuje liczbę spraw toczących się w sądach cywilnych na podstawie ustawy o uznanie osoby za stwarzającą zagrożenie, a tym samym monitoruje liczbę osób, które potencjalnie mogą zostać skierowane do KOZZD lub wobec których może zostać zastosowany nadzór prewencyjny. Poprosił także o wskazanie, czy w Ministerstwie Sprawiedliwości przez cały okres funkcjonowania ustawy przeprowadzono jakąkolwiek analizę jej stosowania. W przypadku odpowiedzi twierdzącej Rzecznik chciałaby zapoznać się z wynikami takiej analizy.
Ponadto, Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości i Ministra Zdrowia z prośbą o informację, czy podjęto decyzję w sprawie postulatu Rzecznika, aby utworzyć zespół interdyscyplinarny, który wypracowałby kompleksowo wszystkie niezbędne zmiany legislacyjne. Zaangażowanie w ten proces Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Sprawiedliwości, jak również Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji jest kluczowe dla wypracowania rozwiązań, które będą gwarantowały poszanowanie praw pacjentów KOZZD, a jednocześnie uwzględniały wszystkie dostrzeżone już braki bądź błędy legislacyjne.
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:
Opis odpowiedzi:
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 14 stycznia 2019 r. zapewnił, że Minister Zdrowia na bieżąco analizuje działalność ośrodka w Gostyninie i rozważa ewentualne zmiany zarówno legislacyjne, jak i dotyczące jego funkcjonowania, mające na celu prawidłową realizację jego zadań. Co do propozycji dotyczącej powołania zespołu międzyresortowego, mającego na celu wypracowanie ewentualnych zmian legislacyjnych w zakresie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, Ministerstwo Zdrowia prowadzi efektywną współpracę z Departamentem Legislacyjnym Prawa Karnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Podsekretarz Stanu podkreślił także, że wszelkie działania zakłócające realizację zadań prowadzonych w Ośrodku, są szczegółowo poddawane analizie, by nie przynosiły negatywnego efektu w zakresie realizowanego przez Ośrodek programu, ukierunkowanego na zapewnienie pacjentom kompleksowej terapii oraz stworzenie im bezpiecznej przestrzeni do pracy nad zdiagnozowanym zaburzeniem.