Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO/517732/05/VII/714 RZ

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego w sprawie nieprawidłowości w wykonywaniu środków probacji i readaptacji skazanych.

Rzecznik zwrócił się z prośbą o udzielenie informacji dotyczących stopnia zaawansowania prac nad wprowadzaniem w życie jego postulatów sformułowanych w wystąpieniu z dnia 13 marca 2008 r. Zmiany w sposobie wykonywania środków probacji i readaptacji skazanych powinny - zdaniem Rzecznika - służyć doskonaleniu nieizolacyjnych form postępowania ze skazanymi, które mają stanowić realną alternatywę dla bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

Jednocześnie zastrzeżenia budzi zmiana stanowiska resortu sprawiedliwości w sprawie zasad wykonywania kontroli okresu próby przez kuratora sądowego w sytuacji, gdy nie orzeczono dozoru w sprawie. Uznanie bowiem, że kurator sądowy zobowiązany jest tylko do kontroli wykonania przez skazanego nałożonego przez sąd obowiązku probacyjnego, a nie całego okresu próby, nie tylko nie znajduje podstawy prawnej, lecz jest sprzeczne z obowiązującymi normami prawa karnego wykonawczego.

W ocenie Rzecznika, przyjęta przez resort sprawiedliwości i realizowana od 2008 r. koncepcja rezygnowania z kontroli okresu próby przy bezdozorowym zawieszeniu wykonania kary może objąć każdego roku około 130 tysięcy spraw, w których sąd w wyroku nie nałożył na skazanego żadnych obowiązków. Wprawdzie spadnie wówczas znacząco obciążenie kuratorów obowiązkami innymi niż dozory, to jednak poza kontrolą okresu próby będzie pozostawała liczna grupa skazanych, dla których jedyną podstawą oceny ich zachowania będzie skazanie za popełnienie kolejnego przestępstwa. Wobec tej grupy skazanych ustaną też możliwości modyfikowania okresu próby poprzez ustanowienie obowiązków i oddanie skazanego pod dozór.