Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO/467997/04/VII/709 RZ

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie funduszu pomocy postpenitencjarnej.

Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o stwierdzenie, że art. 45 ust. 1 ustawy budżetowej na rok 2004 z dnia 23.04.2004 r. w zakresie, w jakim zobowiązuje do dokonywania wpłat do budżetu państwa w wysokości 40 % planowanych wpływów na fundusz pomocy postpenitencjarnej, o którym mowa w art. 43 ustawy z dnia 6.06.1997 r. - Kodeks karny wykonawczy, jest niezgodny z art. 41 ust. 4, art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP. W zaskarżonym przepisie przyjęto, że ze środków specjalnych gromadzonych na podstawie odrębnych ustaw przez państwowe jednostki budżetowe, z wyjątkiem środków specjalnych ujętych w częściach budżetu państwa, których dysponentami są wojewodowie oraz minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu, dokonuje się wpłaty do budżetu państwa w wysokości 40 % planowanych wpływów. Fundusz pomocy postpenitencjarnej został uznany - wbrew opiniom ekspertów sejmowych - za środek specjalny w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. W rzeczywistości stanowi on przymusowo ściąganą składkę od skazanych na świadczenie pomocy postpenitencjarnej. Ze środków funduszu pomocy postpenitencjarnej udziela się pomocy osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz ich rodzinom. Realizacja na podstawie zaskarżonego przepisu wpłat do budżetu państwa poważnie uszczupli środki funduszu pomocy postpenitencjarnej i ograniczy możliwości właściwego przygotowania skazanych do życia na wolności. Spowoduje to pozostawienie tysięcy osób w ubóstwie i zwiększy ryzyko powrotu do przestępstwa części byłych skazanych. Przewiduje się, że w 2004 r. z około 7,5 mln zł wpływów na fundusz, aż 3 mln zł będą odprowadzone do budżetu państwa, zaś średnia wartość świadczenia otrzymywanego przez skazanego w chwili wyjścia z zakładu karnego, razem z pomocą udzieloną jego rodzinie, będzie wynosiła około 24 zł.