Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IX.517.225.2016

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zasad realizacji paczek żywnościowych w jednostkach penitencjarnych.

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich podjęte zostało postępowanie wyjaśniające w sprawie skargi osadzonego, który żalił się na niewłaściwe realizowanie w Zakładzie Karnym prawa osadzonych do otrzymania paczki żywnościowej. Podnosił m.in., że w ramach tzw. e-paczki nie można zamówić owoców i warzyw. Przedstawiony problem dotyczy nie tylko osadzonych w tym konkretnym Zakładzie Karnym, lecz ma znacznie szerszy zasięg.

W toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, że brak owoców i warzyw w asortymencie towarów dostępnych w Zakładzie Karnym w ramach e-paczki, wynika z decyzji podmiotu realizującego uprawnienia osadzonych do otrzymania paczek żywnościowych. Podmiot ten stoi na stanowisku, że nie ma możliwości realizacji zamówienia na paczkę zawierającą owoce lub warzywa z uwzględnieniem dokładnej wagi zamówionego i opłaconego towaru. Niedopuszczalne jest natomiast dzielenie (krojenie) owoców i warzyw dostarczanych w paczkach celem osiągnięcia zamówionej wagi, gdyż większość z tych produktów utraciłaby swoje walory jeszcze przed dostarczeniem paczki do osadzonego. Z tego właśnie powodu owoce i warzywa są dostępne wyłącznie w drodze zakupów realizowanych w ramach tzw. wypiski.

Rzecznik zwrócił uwagę, że nie wszyscy osadzeni posiadają środki finansowe, aby dokonywać zakupów w drodze wypiski. Osoby te, nie mogąc otrzymać owoców i warzyw w paczce, zostają pozbawione możliwości uzupełnienia swego wyżywienia o te produkty przez cały okres odbywania kary, bowiem nie mogą pozyskać ich w żaden inny sposób. Ponadto, zdaniem Rzecznika, argument przedstawiony przez podmiot realizujący uprawnienia osadzonych do otrzymania paczek żywnościowych wydaje się słuszny jedynie częściowo. Nie wszystkie warzywa i owoce są bowiem trudne do odważenia w pożądanej ilości. W przypadku niektórych owoców czy warzyw cena może być skalkulowana za sztukę, a nie za kilogram. Podmiot prowadzący kantynę mógłby również poszerzyć swoją ofertę towarową o produkty w opakowaniach o ściśle określonej wadze. Rozwiązania problemu można poszukiwać także w drodze modyfikacji zasad realizacji paczek żywnościowych.

Rzecznik zwrócił się do Dyrektora Generalnego SW z prośbą o spowodowanie podjęcia działań w celu wypracowania odpowiedniej praktyki lub dokonania takiej zmiany zasad dotyczących sporządzania paczek, aby zapewnić wszystkim osobom przebywającym w zakładach karnych i aresztach śledczych możliwość zamówienia warzyw i owoców w ramach realizacji prawa do otrzymania paczki żywnościowej.