Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IX.517.908.2016

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego w sprawie zasad udzielania pomocy postpenitencjarnej osobom zwalnianym z zakładów psychiatrycznych po stosowaniu środka zabezpieczającego.

Rzecznik Praw Obywatelskich ponownie zasygnalizował problem dotyczący osób zwalnianych z zakładów psychiatrycznych po stosowaniu środka zabezpieczającego, które w świetle obowiązujących przepisów nie mogą korzystać z pomocy ze środków Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej podkreślając, że prawo w sposób nieuzasadniony różnicuje sytuację tych osób w stosunku do osób pozbawionych wolności w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Rzecznik zauważył, że przepis § 31 ust. 5 rozporządzenia z dnia 29 września 2015 r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w sposób niebudzący wątpliwości wyróżnia pięć grup osób, które mogą korzystać z pomocy postpenitencjarnej: osoby pozbawione wolności, członkowie rodzin osób pozbawionych wolności, osoby zwalniane z zakładów karnych i aresztów śledczych, osoby zwolnione z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz członkowie rodzin osób zwolnionych z zakładów karnych lub aresztów śledczych. Obok osób zwalnianych i zwolnionych z zakładów karnych i aresztów śledczych jako odrębną grupę wymienia się więc również osoby pozbawione wolności, a do tej kategorii niewątpliwie zaliczają się także osoby, wobec których zastosowano środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym.

Zdaniem Rzecznika pomoc ww. osobom powinna być udzielana ze środków Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Przemawia za tym przede wszystkim fakt, że przepisy Kodeksu karnego wykonawczego regulują zarówno wykonywanie kary, tymczasowego aresztowania, jak i środków zabezpieczających. Jednocześnie to właśnie na podstawie przepisów Kodeksu powołano do życia Fundusz, którego środki mają służyć ułatwieniu osobom pozbawionym wolności w powrocie do społeczeństwa. Wyłączenie możliwości korzystania z tego Funduszu przez tych, którzy w konsekwencji popełnienia czynu zabronionego postanowieniem sądu zostali umieszczeni w zakładzie psychiatrycznym, jest nieuzasadnione.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu zmiany brzmienia delegacji ustawowej zawartej w art. 43 § 19 k.k.w., w kierunku wskazanym w wystąpieniu.