Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IV.7210.8.2017

Wystąpienie do Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie zmian w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych i prawie spółdzielczym.

Od połowy 2007 r. Rzecznik Praw Obywatelskich prowadzi obszerną korespondencję z ministrami kierującymi resortem budownictwa w związku z zapoczątkowanymi wówczas, kolejnymi istotnymi nowelizacjami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Rzecznik z satysfakcją odnotował fakt podjęcia inicjatywy legislacyjnej w ramach Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, wyrażającej się w przygotowaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw, który ma na celu przede wszystkim realizację niewykonanych dotychczas orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w sprawach o sygn.: P 17/10, K 36/12, K 60/13.

Jednocześnie Rzecznik przypomniał, że nadal nierozwiązana pozostaje kwestia systemowego, ustawowego uporządkowania sfery spółdzielczości, w tym spółdzielczości mieszkaniowej. Do Biura Rzecznika wpływają liczne skargi dotyczące obecnej formuły organizacyjnej najwyższego organu w spółdzielniach mieszkaniowych, jakim jest walne zgromadzenie spółdzielni – zwłaszcza walnego zgromadzenia obradującego w częściach.

Wprowadzona w 2007 r. możliwość podzielenia walnego zgromadzenia na części, w przypadku, gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500 osób od początku wzbudzała liczne wątpliwości i spotkała się z krytyką. Niestety, doświadczenia z funkcjonowania przez okres prawie 10 lat tego rozwiązania potwierdziły, że w praktyce walne zgromadzenia obradujące w częściach są organem, w którym członkowie nie mogą w realny sposób urzeczywistnić swojej woli i w zasadzie pozbawieni są wpływu na treść podejmowanych przez ten najwyższy organ spółdzielni mieszkaniowej decyzji. Brak czytelnych, ustawowych zasad związanych z organizacją i podejmowaniem uchwał przez walne zgromadzenie powoduje, że liczne problemy praktyczne muszą być rozstrzygane przez sądy powszechne oraz przez Sąd Najwyższy. Dotyczy to tak istotnych kwestii jak: tryb zawiadamiania o miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia, rozumienie stwierdzenia: „poddanie uchwały pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej”, zasad obliczania większości głosów potrzebnych do podjęcia uchwały, czy też zgłaszania poprawek do projektów uchwał.

Rzecznik podkreślił, że formuła walnych zgromadzeń w spółdzielniach mieszkaniowych wymaga wnikliwej analizy i ponownego rozważenia, zaś zarysowana problematyka jednoznacznie wskazuje na to, że absolutnie konieczne jest wdrożenie prac legislacyjnych w omawianym zakresie. Aktualnie do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy Prawo spółdzielcze, jednak zdaniem Rzecznika celowe jest, aby w tej skomplikowanej prawnie i społecznie doniosłej problematyce systemowe projekty, zawierające propozycje całościowych zmian zostały przygotowane przez wyspecjalizowany resort, tj. resort infrastruktury i budownictwa. Poprzednie inicjatywy poselskie dotyczące problematyki spółdzielczości nie zakończyły się bowiem uchwaleniem konkretnych ustaw.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o informację, czy w resorcie infrastruktury podjęto prace nad przygotowaniem nowych ustaw dotyczących spółdzielczości w ogóle, w tym spółdzielczości mieszkaniowej, a jeśli tak, to jaki jest zakres i przedmiot tych prac.